بررسی کیفیت آب سطحی با استفاده از شاخص NSFWQI و ارزیابی ریسک آلودگی (مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه زاینده رود)

چکیده

سابقه و هدف: رودخانه ها از مهمترین منابع تامین آب می باشند که جهت مصارف شرب، کشاورزی، صنعت و... مورد استفاده قرار می گیرند. ایجاد یک برنامه کنترلی منظم و پایش کیفیت آب این منابع از مهمترین راهکارها به منظورکاهش آلودگی و ارتقای وضعیت کیفی آنها می باشد. هدف این پژوهش، بررسی وضعیت کیفیت آب رودخانه زاینده رود با شاخص NSFWQI و هم چنین ارزیابی ریسک آلودگی آن با شاخص WRASTIC است

مواد و روش ها: این مطالعه از نوع پایشی تجربی بوده که نمونه برداری در طی 4 فصل از فروردین 94 تا اسفند 94 از 7 ایستگاه مورد نظر صورت گرفته است وپارامترهای کیفی شامل: اکسیژن محلول، pH، کل جامدات، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی، کدورت، دما، فسفات، نیترات و کلیفرم مدفوعی مورد بررسی قرار گرفت. داده های حاصل با استفاده از شاخص کیفی آب سازمان بهداشت ملی آمریکا (National Sanitation Foundation Water Quality Index) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سپس از روش شاخص WRASTIC که در آن 7 پارامتر مورد بررسی قرار می گیرد، جهت ارزیابی ریسک حوضه استفاده شد.

یافته ها: نتایج شاخص NSFWQI نشان داد که وضعیت کیفیت آب رودخانه در ایستگاه 1 (مورکان) در طبقه متوسط قرار دارد و سایر ایستگاهها در تمام فصول دارای کیفیت بد هستند. بیشترین میزان آلودگی مربوط به پل چوم و ورزنه در فصل پاییز و کمترین میزان آلودگی مربوط به ایستگاه مورکان در تابستان است. یافته های حاصل از شاخص WRASTIC، نیز بیانگر قرار گیری حوضه آبخیز در طبقه با ریسک بالا بود.

بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از مطالعه، آلودگی از ایستگاههای بالادست به پایین دست افزایش یافته است، به علاوه وجود فعالیت های کشاورزی و صنعتی و مراکز جمعیتی عامل اصلی آلودگی رودخانه زاینده رود است که لازم است با برنامه های مدیریتی جهت حفظ این رودخانه ارزشمند، تدابیری اندیشیده شود.

واژگان کلیدی: ارزیابی ریسک، شاخص NSFWQI، شاخص WRASTIC، کیفیت آب،

Assessment of the quality of surface water by using NSFWQI and risk assessment of pollution (Case Study: Zayandehrood river basin)

Abstract

Background and goal

Rivers are the most important sources of water supply resources that are used for drinking, agriculture, industry, etc. Creation of a well arranged control plan and water quality monitoring of these resources are from the most important methods in order to reduce the water pollution and to enhance its quality. The aim of this study is evaluation of quality of the river water by using NSFWQI as well as pollution risk assessment by WRASTIC index.

Material and methods

This study was a practical monitoring in which sampling was conducted through 4 seasons from 7 station. The investigated qualitative parameters compromised: Dissolved oxygen (DO), pH, TS, BOD, Turbidity, Temperature, Phosphate, Nitrate and Fecal Coliforms. The resulted data analyzed with NSFWQI and then WRASTIC index method that have 7 parameters, was used for watershed risk assessment.

Results

NSFWQI index results showed that water quality in the Station 1 (Morgan) is located in the middle class and other stations in all seasons have bad quality. The greatest contamination occurred on the bridge Chum and Varzaneh in autumn and the lowest is relevant to Morgan station in summer. The finding of WRASTIC index represent that watershed is located in high risk class.

Conclusion

Regarding to study results the pollution from station 1 toward the subsequent stations has increased significantly and the river water quality has been reduced. In addition, agricultural activities and industrial and population centers are the main cause of Zayandeh rood river pollution that management plans to protect of this valuable river is necessary.

Keywords: risk assessment, NSFWQI index, WRASTIC index, water quality.